Met herplaatsing kunstwerk krijgt Weerselo eindelijk De Vrijheid terug: ‘Mozaïek mooi staaltje wederopbouwkunst’
Menig Weerseloër denkt straks bij het zien van een vrolijk mozaïek aan de gevel van woonzorgcentrum St. Jozef ongetwijfeld: dat komt me bekend voor. Klopt, want het kunstwerk sierde jarenlang de gevel van het Wit-Gele Kruisgebouw dat in 2007 is gesloopt.
Mede door toedoen van omwonenden onder aanvoering van Lenie Hams, bleef het kunstwerk gelukkig gespaard. Sindsdien ligt het onder een dikke stoflaag opgeslagen bij de Weerselose aannemer Rob Wesselink. In afwachting van herplaatsing in het dorpshart. Binnenkort is het zover.
Met dank aan Paul van der Tas van de dorpsraad en Maria Löbker en Leo Bos van de Vereniging ‘Heemkunde Oalde gemeente Weersel’. Zij hebben zich hard gemaakt voor herplaatsing van het kunstwerk op een prominente plek: de gevel van St. Jozef (onderdeel van de Zorggroep Sint Maarten) aan De Aanleg. Kort geleden gaf de gemeente Dinkelland daar, als eigenaar van het mozaïektableau, groen licht voor. St. Jozef vindt het prima en de dorpsraad en Heemkunde Weerselo zijn er ook blij mee.
Kleine reparaties
Voor het zover is, is eerst nog wat herstelwerk nodig. „Het gaat om kleine reparaties”, weet Leo Bos. „Het keramiek zelf is niet beschadigd. Een paar losse stukjes moeten worden vastgemaakt met cementlijm. Verder moet de multiplexplaat waarop het mozaïektableau is bevestigd een aantal keren worden geschilderd en aan de bovenkant afgedicht met een loodstrip.”
Het kunstwerk is een eerbetoon van de buurt aan de wijkzustersLeo Bos, Vereniging Heemkunde
De restauratiekosten en het herplaatsen van het kunstwerk bedragen samen tussen de 3000 en 4000 euro, bleek uit de offerte van Wesselink. De aannemer krijgt binnenkort van de gemeente de opdracht die klus te klaren. De gemeente neemt de kosten voor haar rekening. Bos hoopt dat het kunstwerk nog voor de zomer weer in volle glorie is te zien op zijn nieuwe stek in het dorpscentrum.
‘Zo’n kunstwerk moet iedereen kunnen zien’
Leo Bos, zelf ook beeldend kunstenaar, verhuisde ruim twee jaar geleden van Hengelo naar Weerselo. Toen hij op een dorpsraadsvergadering iemand hoorde vragen of het mozaïek ooit nog weer een mooie plek zou krijgen in het dorp, was meteen zijn interesse gewekt. „Ik ben kunstliefhebber. Het zou toch jammer zijn als ergens in Weerselo een kunstwerk is dat niet aan het publiek wordt getoond?!” Samen met Maria Löbker verzamelde hij veel informatie over het kunstwerk, de historie en de maker, keramist Henk Potters uit Oisterwijk (zie inzet). Bos spoorde het mozaïektableau op, maakte foto’s, legde alles vast en bekeek mogelijke locaties voor herplaatsing.
Hoe kwam Weerselo aan dit mozaïektableau van een kunstenaar uit Oisterwijk? Eind jaren 60, aan het eind van de wederopbouwperiode, vielen in Weerselo een aantal dingen samen, ontdekte Bos. „Voor de wijkverpleging en het consultatiebureau kreeg het Wit-Gele Kruis een nieuw onderkomen aan de Legtenbergerstraat. Volgens buurtbewoners had het dorp veel te danken aan de wijkzusters Franciscanessen. Ze vonden een eerbetoon voor de wijkzusters op zijn plaats. Dat kwam de nieuwe burgemeester Wim Schelberg, benoemd in 1969, ter ore. Als groot kunstliefhebber opperde hij een kunstwerk voor het kruisgebouw te laten maken door Henk en Lies Potters, persoonlijke vrienden uit Oisterwijk”, vertelt Bos.
De noabers van de Legtenbergerstraat zamelden geld in en rond 1970 werd het mozaïektableau ‘De Vrijheid’ aangebracht op de voorgevel van het Wit-Gele Kruisgebouw. Later kreeg Henk Potters nog verschillende opdrachten vanuit Weerselo. Zo maakte hij een keramieken kandelaar, sierbord en tegeltje, allemaal met het Weerselose gemeentewapen erop.
De cirkel is rond
Veertig jaar na de bouw, moest het Kruisgebouw in 2007 worden gesloopt om plaats te maken voor een nieuwe brandweerkazerne. Onder aanvoering van Lenie Hams voerden buurtbewoners actie voor behoud van het mozaïek, omdat zij dat destijds zelf hadden geschonken. Met succes, want het kunstwerk kwam heelhuids van de gevel. Na veertien jaar wordt het nu van zolder gehaald en na een opknapbeurt blikvanger aan de gevel van St. Jozef, net als het kruisgebouw ook een zorginstelling. Daar woont intussen ook Lenie Hams, de actievoerder van weleer. Ze zal straks zeker bij de onthulling zijn, heeft ze beloofd. Zo is de cirkel rond en heeft Weerselo zijn ‘Vrijheid’ terug.
De maker: Henk Potters, keramist
Leo Bos verzamelde ook informatie over de maker van het mozaïektableau dat bestaat uit een verticaal deel met twee zijstukken. Het is gemaakt door keramist Henk Potters (1924-2003) uit het Noord-Brabantse Oisterwijk. Zijn werk was te zien op vele exposities in binnen- en buitenland. Het Potters-atelier groeide uit tot een toeristische trekpleister. Sinds het overlijden van Henk en Lies Potters worden de pottenbakkerij en expositieruimte voortgezet door hun dochter Patricia. Zij was als deskundige op het gebied van keramiek recent nog in Weerselo voor het technisch onderzoek van het mozaïektableau, bij de firma Wesselink. Conclusie: het kunstwerk – 2 meter hoog en ruim 2 meter breed – verkeert in goede staat en is met enkele reparaties geschikt te maken voor een buitenopstelling.
Zo omschrijft Leo Bos het mozaïektableau van Henk Potters. „Het komt voor op een inventarisatie van monumentale kunstwerken uit de wederopbouwperiode in Overijssel”, weet hij. „Het is optimistisch omdat het de herinnering aan de verschrikkingen van de oorlog van zich afschudt. Dit is Potters creatieve verbeelding van vrijheid. Typerend voor de stijl van Potters zijn de speelse menselijke figuren en natuurlijke elementen als vogels en bloemen.”
